R:981120/0253Z @:NL3DAV.ZH.NLD.EU #:19728 [Leiderdorp] FBB7.00f $:11772_NL3DRN
R:981117/1004Z @:NL3ZMR.ZH.NLD.EU #:25054 [Zoetermeer] FBB7.00g $:11772_NL3DRN
R:981117/0814Z @:NL3LDM.ZH.NLD.EU #:18014 [Leidschendam] FBB7.00f
R:981116/2332Z @:NL3RTD.ZH.NLD.EU #:26458 [Rotterdam-Noord] $:11772_NL3DRN
R:981117/0100Z @:NL3IPR.IPR.NLD.EU #:11871 [IPR] FBB7.00g $:11772_NL3DRN
R:981115/2216Z @:NL3DRN.NBW.NLD.EU #:11772 [Drunen] FBB7.00g $:11772_NL3DRN

From: NL1LSD@NL3DRN.NBW.NLD.EU
To  : LIFE@NLD


 Tijd: 20:00 Datum: 15-11-98            mail: nl1lsd@hetnet.nl
Ϳ 
                                                          
                                                                          
                                                                         
                                                                           

OASE OP DE MAAN ONTDEKT deel 1

door Carl Koppeschaar

Europese, Amerikaanse en Japanse ruimtevaartdeskundigen hebben
het heel druk met plannen voor reizen naar de maan. 
De maan, daar waren we toch al eens geweest? Jawel, maar toen 
wisten we nog niet dat er water te vinden was. En water op de 
maan is kostbaarder dan goud.
 
"Over enkele ogenblikken komen we in de buurt van 
Darkcrater-basis, meldde de piloot van de moonhopper. 
Dr. Eileen Peterson, ruimtepsychologe verbonden aan de 
Harvard-universiteit, leunde naar voren om uit het raam van 
de maansloep te kijken. De eerste aanblik van de basis was 
weinig indrukwekkend. Behalve de op- en afritten naar de 
toegangssluizen ging alles schuil onder een dikke laag grond. 
Dat was nodig als isolatie tegen de extreme kou en ter 
bescherming tegen kosmische straling. De enige uitsteeksel 
waren antennes. Door de extreem lage zonnestand wierpen die 
inktzwarte schaduwen van kilometers lengte.

Hier, op de zuidpool van de maan, waar de zon opkwam noch 
onderging, lag een krater waarvan de bodem altijd schuilging 
in de schaduw. Lang voordat het leven op aarde ontstond, had 
zich hier waterijs afgezet. Dat lag er na nu nog, omdat de 
extreme kou verhinderde dat het verdampte in het vacum. En 
nu waren er hier mensen om dat ijs uit te hakken. Want de 
maan bevatte weliswaar delfstoffen om bases en ruimteschepen 
mee te bouwen, maar was hopeloos uitgedroogd. Uit de meeste 
gesteenten kon zuurstof worden gewonnen. Maar zuurstof alleen 
vormde nog geen water en ook geen raketbrandstof. In beide 
gevallen had je ook waterstof nodig. De waterstof, die in 
het poolijs was opgesloten, was dan ook buitengewoon 
kostbaar.

Daar zweefde de maansloep over de rand van de krater! Nu kon 
Eileen de mass-driver zien liggen die emmers met maanijs richting 
Chaffee-basis lanceerde. Van daar, aan de maanevenaar, werden 
ze omhooggestuurd naar diverse ruimte-industrien. Naarmate 
de krater in zicht kwam, doemde ook het gigantische zonnepaneel 
op dat stond opgesteld op een hoge bergpiek bij de kraterrand. 
Het paneel reed langzaam rond over een cirkelvormige rails, 
en volgde zo de zon tijdens zijn maandelijkse loop langs 
de horizon. Inmiddels daalde de sloep af naar het uit maanbeton 
geconstrueerde platform in een kratertje naast de basis. De 
randen van de holle start- en landingskrater waren eveneens 
met betonplaten bedekt. Zo werden uitlaatgassen naar boven 
afgebogen en wervelde geen maanstof op. De hopper landde op 
zijn verende onderstel en kwam tot stilstand."

Zo begint 
The Next Best Thing To Being There: een spannend
verhaal van de Amerikaanse computerdeskundige Mike Combs, 
dat in zijn geheel is te lezen op het wereldwijde computernetwerk 
Internet. Mike bestempelt zijn verhaal als zogenaamde 
'harde' SF:
science fiction die is gebaseerd op wetenschappelijke feiten 
en dus niet stoelt op (nog lang) niet te realiseren zaken 
als tijdreizen, teletransportatie en reizen sneller dan het 
licht. "Ik ben een skepticus," zegt Mike. "Star Trek
en Star Wars zijn weliswaar reuze spannend. Maar ik
vind ze niet meer dan ruimtefantasien. Ik ga liever
uit van reele wetenschappelijke ontdekkingen en kijk wat 
je daarvan in de toekomst kunt verwachten. Dat is namelijk 
pas echt waar het in dit genre om draait. Het heet toch niet 
voor niets science fiction?"

Hoe dicht zit Mike Combs bij de waarheid? Toen hij zijn verhaal 
over de basis in 'Darkcrater' schreef, was het 1995 en had 

Clementine juist schaduw op de zuidpool van de maan ontdekt.
Clementine was een klein, licht ruimtevaartuigje, dat van 
half februari tot begin mei 1994 gedurende 71 dagen om de 
maan cirkelde. Clementine - een militaire missie waarop 
sterrenkundigen een paar instrumenten mochten meesturen - 
bracht het gehele maanoppervlak in kaart, bestudeerde in elf 
verschillende golflengten de straling van de maandbodem en 
mat een gevoelige lidar (met laserlicht bedreven radar) ook
het bodemrelif.

Op de achterzijde van de maan ontdekte Clementine het zogenaamde 
Aitken-bekken. Dat bleek het grootste en diepste inslagbekken 
in ons hele zonnestelsel! Zo'n vier miljard jaar geleden, 
niet lang na het ontstaan van de maan, sloeg daar een enorme 
komeet of planetode in. De diameter van het Aitken-bekken
bedraagt maar liefst 2500 km (meer dan de diameter van de 
planeet Pluto) en heeft een diepte (van bodem tot rand) van 
12 kilometer.

Het Aitken-bekken is vanaf de aarde niet te zien. Alleen zijn 
rand steekt uit aan de zuidpool en werd vroeger het 
Leibnitz-gebergte genoemd. En piek van deze 'bergrug' ligt
zo dichtbij de pool en reikt tot zo'n grote hoogte dat de 
Franse astronoom Camille Flammarion (1842-1925) opperde dat een 
van zijn flanken altijd door de laagstaande zon zou worden 
verlicht. Hij noemde deze piek 'de berg van het eeuwige licht'. 
Maar de prijs voor het 'eeuwige licht' aan de top werd betaald 
door de dalen aan de voet: er waren er bij die 
waarschijnlijk nooit zonlicht zagen, zodat in de poolstreken 
ook eeuwig-donkere valleien zouden bestaan. "Daar," schreef 
Flammarion: "zullen we de laagste temperaturen op de maan 
aantreffen."

Flammarion had een vooruitziende blik. Want toen Clementine 
het zuidpoolgebied van de maan in kaart bracht, bleek een 
gebied met een oppervlak van dertigduizend vierkante kilometer 
zich permanent in het duister te bevinden. Door de extreem 
lage zonnestand lagen de bodems van zeer diepe kraters inderdaad 
in de schaduw van hun eigen rand. Doordat de temperatuur van 
die kraterbodems niet hoger kon oplopen dan tot -230 Celsius,
vormde dit gebied de ideale opslag voor ijs!

"Dit is de plaats waar je op de maan naartoe moet om een 
ijsklontje voor je cocktail te halen," grapte de Amerikaanse 
geoloog Eugene M. Shoemaker toen
de spectaculaire opname van Clementine werd geopenbaard. 
Shoemaker, die ook betrokken was bij de verwerking van de door 
Clementine verzamelde gegevens, 
wees erop dat zo'n zelfde situatie zich ook voordeed aan de 
noord- en zuidpool van de planeet Mercurius. Radaronderzoek 
vanaf de aarde had in 1991 aangetoond dat daar - in kraters 
van eeuwige duisternis - grote ijsvelden lagen. En dat ondanks 
het feit dat de temperatuur aan Mercurius' evenaar kan oplopen 
tot 430 Celsius.

Tot zover deel 1


                                Ŀ
                               (c) Terror 98                              
                                                                           
                                                                            
ʹ NO MORE 
/ack